maonero haasi echokwadi | psychology nhasi Australia

Kunobva: CC0 Creative Commons

Tinozvinzwa nguva dzose, munyika dzemakambani, munhandare dzezvematongerwo enyika, pamichato, pese panova nekusawirirana kana kukakavara: “Kuona chinhu chaicho. Iyi aphorism inowanzo shandiswa kururamisa fungidziro inogona kunge isina kurongeka kana kungobviswa pachokwadi. Inoshandiswa sekirabhu kumanikidza vamwe kuti vabvume chokwadi chinodiwa nemunhu. Pane imwe nhanho yehuzivi, chirevo ichi chinogadzira pfungwa yerelativism (funga kubata kumeso) mune zvimwe zvinogoneka chaizvo mamiriro (funga "nyika yakati sandara").

Rega nditaure nepfungwa yakakwana yechokwadi uye pasina chero yekutanga yekufungidzira kuchinjika kuti maonero HACHISI chokwadi. Kuve izwi mukomana, zvinoreva kuti ndinotenda mazwi anoumba zvine simba maitiro edu, zvatinotenda, uye, zvakanaka, maonero edu, regai nditange nekuratidza kuti sei maonero uye chokwadi zvakasiyana. Heino tsananguro yeduramazwi yemaonero:

• “Nzira yokufunga, kunzwisisa kana kududzira chimwe chinhu; maonero epfungwa.

Uye heino dudziro yeduramazwi rechokwadi:

• “Nyika kana mamiriro ezvinhu sezvazviri chaizvo… hupenyu hwakakwana, kuzviriritira kana chinangwa, uye kwete pasi pesarudzo kana zvibvumirano zvevanhu.

Sezviri pachena, kuona uye chokwadi zvine zvazvinoreva zvakasiyana zvikuru. Yekutanga inoitika zvachose mupfungwa umo gymnastics yepfungwa inogona kushandura chero kutenda kuve kwechokwadi. Imwe yacho iripo zvachose kunze kwepfungwa uye haigoni kushandiswa nyore nyore. Kuvhiringidza maonero uye chokwadi kuramba Chiedza uye kudzokera kuMiddle Ages.

Maonero haasi echokwadi, asi ichokwadi kuti maonero anogona kuve munhu chaiye (pane musiyano) nokuti maonero ane simba guru pakuona kwatinoita chokwadi.

Zvifunge nenzira iyi. Kuona kunoshanda se lenzi yatinoona nayo chokwadi. Maonero edu anopesvedzera matauriro atinoita, magadzirisiro, kubata nemusoro, kududzira, kunzwisisa, kusanganisa, kusarudza, uye kuita zvinoenderana nezviri kuitika. Mukuita kudaro, kombamiro yedu ndeyokufunga kuti nzira yatinoona nayo chinhu chaichoicho chiratidziro chakarurama chezvachiri chaizvoizvo. Asi handizvo. Dambudziko nderokuti lenzi yatinoona nayo inowanzokanganiswa pakutanga nemararamiro edu, zvakaitika kare, ruzivo rwekare, manzwiro, maonero, zvido zvedu, uye kukanganisa kwekuziva.

Daniel Kahneman, nyanzvi yezvepfungwa ane mukurumbira akagamuchira Mubairo weNobel muEconomics muna 2002, akagadzira indasitiri yechokwadi yekombi nekuona izvo zvaakadaidza kuti kurerekera kwekuziva (kune mazana azvo) idzo inzira dzakarongeka umo vanhu vanogadzira hunhu hwemagariro hunotsauka. kubva kune chinangwa chaicho.

Ndinoonga kuti vamwe vazivi vanopokana kuti chokwadi hachipo, asi chivakwa chinomiririra nekuti isu hatisi kuona chokwadi zvakananga. Asi, tinoona chokwadi kuburikidza nepfungwa dzinoganhurira mabatiro atinoita chokwadi. Semuenzaniso, vanhu vanongoona mavara akasiyana-siyana kana kuti vanongonzwa ruzha rwakatsanangurwa. Asi kuti hatigoni kuona muridzo wembwa hazvirevi kuti haupo pachokwadi. Neraki, isu tine tekinoroji mumamiriro mazhinji ayo anogona kuyera chokwadi (zvechokwadi, vasingatendi vanogona kukakavara kuti zviridzwa zvekuverenga zvinoda kunzwisisa, nekudaro "kuratidza" maonero avo kuti maonero ndeechokwadi, asi ngatiregei kuenda ikoko).

Mubvunzo unokosha waunofanira kuzvibvunza ndewekuti, "Chii chakaipa nekuona kutsauka kubva pachokwadi?" Ko kana ndichiona nyika nenzira isina kubatana kubva kune chokwadi? Sezvinoita zvinhu zvakawanda muhupenyu, mubvunzo uyu unoda mhinduro isina kujeka inosanganisira dhigirii kwete zvisikwa. Semuenzaniso, pane dzidziso yepfungwa inoisa izvo zvinodaidzwa kuti manyepo akanaka, ayo anosanganisira kuva nekamwe kakuwedzeredza maonero emano omunhu, ayo anogona kuva nemabhenefiti epfungwa uye anoshanda (semuenzaniso, anopa tariro, anovandudza kutsungirira).

Zvisineyi, kana maonero akatsauka zvakanyanya kubva pachokwadi kana achibva pakufunga zvinyoro-nyoro kuenda kukufunga kweshuviro, zvinogona kuve kukanganisa (semuenzaniso, kumisa zvinangwa zvisingasvikiki, kusagadzirira basa rakaoma). Muchokwadi, kusabatana kwakakura pakati pekuona uye chokwadi kunogona kutungamirira vanhu mukusakwanisa kuita basa (chirwere chepfungwa chakakomba muenzaniso mumwe).

Pakugarisana, kana vanhu vakasiyana-siyana kana mapoka vakatanga mafungiro ari kure kure kubva kune mumwe nemumwe, dambudziko guru nderekuti zvinowirirana hazviwanikwi. Kudimburwa uku kunoratidzwa mumamiriro edu ezvinhu ezvematongerwo enyika aripo, apo vanhu vezvematongerwo enyika vakasiyana vane maonero akapokana zvekuti hazvigoneke kuronga kubvumirana kana kutonga. Mhedzisiro ndeyekuoma mitezo (Congress) kana ruvengo (kuvenga mhosva). Kuenda kune zvakanyanyisa, kupatsanurana kukuru pakati pemafungiro munyika kungangotungamira mukuparadzana kunononoka asi kwakadzikama kwemasangano anobata nzanga pamwe chete (dystopian themes mumabhuku nemafirimu, kana pakupedzisira munyika yedu yazvino).

Dambudziko ratinosangana naro nemafungiro edu, pamwe neavamwe, nderekuti tingava sei nechokwadi chokuti maonero anoramba ari pedyo nechokwadi. Kurongeka uku kwakakosha kuti isu tirarame munyika chaiyo, tiwane kubvumirana nevamwe, uye tichengetedze munhu, hurumende, uye magariro akakosha muhupenyu sezvatinozviziva. Heano mamwe mazano ekurangarira:

• Usafunge kuti maonero ako ndeechokwadi (chako chaicho)
• Iva neruremekedzo nemaonero evamwe vanhu (anogona kunge ari chokwadi)
• Usanyanya kudzora maonero ako; vanogona kunge vasina kururama (bvuma zvinoda kushinga)
• Ziva kukanganisa mukati mako izvo zvinogona kukanganisa maonero ako (kuzviona kunosimbisa maonero ako muchokwadi zvirinani pane imwe nzira yakatenderedza)
• Dzvanya maonero ako (anochengetwa pasi pe microscope yechokwadi?)
• Tsvaga kusimbiswa kubva kune nyanzvi uye vamwe vanhu vanovimbika (usangobvunza shamwari dzako, dzingangove dzine maonero akafanana newe)
• Iva akazaruka pakuchinja maonero ako kana kuwedzeredza kwehumbowo kuchida (kuomarara kwepfungwa kwakaipisisa kupfuura kukanganisa)

Nguva inotevera apo mumwe munhu anokanda kunze iyo yakaneta trope - "asi fungidziro ichokwadi" - mukudzivirira izvo zvisingadzivirirwe, iwe unosimuka uchivaudza kuti inogona kunge iri maonero avo, asi hazvisi chokwadi.