General e ji mara ogbo na ọnọdụ ya ugbu a izi usoro.

Na nkà mmụta sayensị mmepe, agụmakwụkwọ nwata (afọ 0-6): Ọ bụ ọkwa na-adịghị mma, nke nwere usoro mmụta LOE ma e jiri ya tụnyere usoro nlekọta, ma jiri usoro abụọ kpụrụ ya:

• Afọ 0-3: Ọ bụghị n'efu na ọtụtụ ndị ọrụ nkuzi nke usoro ọzụzụ ọkwa dị elu.
• Afọ 3-6: N'efu na ndị ọrụ nkuzi nke agụmakwụkwọ nwata.

Akụkụ nke ihe ọmụma bụ ihe ọmụma nke onwe ya, gburugburu ebe obibi na asụsụ na nkwurịta okwu.

 N'oge nwata nke abụọ, na usoro nke abụọ nke agụmakwụkwọ nwata, mmekọrịta mmadụ na ibe ya na-etolite. A na-enweta ihe ọmụma na nkà ọhụrụ dị ka nlebara anya, ebe nchekwa, asụsụ, nghọta na nghọta. Enwere ọkwa dị elu nke ọrụ.

 Mmepe nke anụ ahụ na nke psychomotor.

A na-enwe uto na-adịgide adịgide, a na-enweta ike na ọdịdị dị ukwuu, ọganihu na mmepe nke muscle dị mkpa na ihe oriri na-edozi ahụ, mgbanwe nke usoro ahụ, na-atụ n'etiti 19-20 Kg, na-atụ ihe dịka 110 cm n'agbanyeghị na e nwere nnukwu mgbanwe nke onye ọ bụla na omenala.

N'ime oge a, myelination nke neurons na-apụta na mpụta na ọnọdụ nke ọrụ ọgụgụ isi na-eguzobe. N'ọgwụgwụ nke ọkwa a enweelarị mmasị n'aka.

Ebumnuche nke mmepe nke psychomotor ga-abụ ịchịkwa mmegharị ahụ nke ahụ ruo mgbe anyị ga-enwe ike wepụ ihe niile nwere ike ime na nkwupụta (praxic na ihe atụ) na ya. Ya mere, n'etiti afọ 2 na 6 enweela ọganihu doro anya na nnwere onwe na ịchịkwa ahụ.

Enwere usoro abụọ:

• Nnwere onwe moto: ikike ijikwa akụkụ moto ọ bụla iche iche. (7-8)
• Nchikota moto: Njikọ nke mmegharị onwe ha na-ebute ndị dị mgbagwoju anya nke na-akpaghị aka. (6-7)

 Nka moto:

1. Afọ 2-3: Na-agba ọsọ, na-eji ngaji rie nri.
2. Afọ 3-4: rịgoro steepụ na-enweghị nkwado na ụkwụ na nzọụkwụ ọ bụla, mechie bọtịnụ, detuo okirikiri.
3. 4-5 afọ: gbadaa steepụ na-enweghị nkwado na otu ụkwụ na nzọụkwụ ọ bụla, belata eriri na mkpa, jiri ndụdụ.
4. 5-6 afọ: ịnya igwe kwụ otu ebe, ide.

 

 Ewu atụmatụ ahụ.

Ọ bụ ihe nnọchianya nke anyị na-ewu banyere ahụ anyị na ohere nke ijegharị ya ma na-ewu ya nke nta nke nta n'oge ọ bụ nwata site na nghọta, moto, cognitive, edinam, ọganihu asụsụ ...

N'ime afọ 3-6, anyị amaralarị ahụ nke anyị na ohere ya na njedebe ya, ọ bụ ezie na aghọtabeghị echiche gbasara oge-oge.

Mmepe eserese eserese.

A na-emetụta ihe osise na ide ihe site na ntozu okè na ihe gbasara mmekọrịta ọha na eze, ha bụ nkà pụrụ iche nke ukwuu, nke ọdịdị nnọchiteanya na nnukwu uru omenala.

Mmepe nke ọgụgụ isi: oge ​​tupu arụ ọrụ.

A na-eme ka njikwa ihe nnọchianya sie ike n'agbanyeghị na ọ nweghị echiche ezi uche dị na ya. Echiche na-eche echiche dabere n'ọdịdị nghọta nke ihe. Ọ bụghị n'echiche efu na-akpata njehie dịka ọ dị na ọkwa ndị gara aga, kama site na nrụpụta ọgụgụ isi ezughị ezu. Ha nwere ikike ime mkpakọrịta nke ihe omume dị iche iche na ịjụ ajụjụ n'usoro n'usoro gbasara ihe gbara ya gburugburu ma ọ bụ onwe ha.

 Àmụmà nke akparamàgwà mmepe mmepe tupu arụ ọrụ:

• N'etiti: nchekwa ihe.
• Mgbanwe: aghọtaghị na omume nwere ike ịbụ ụzọ abụọ.
• Echiche kwụ ọtọ: Ihe anaghị agbanwe ma ọ bụrụ na ị hụghị ha.
• Finalism: Ihe niile nwere nzube.
• Animism: Ha na-ekwu na njirimara mmadụ bụ ihe.
• Eziokwu ụmụaka: Ọ naghị ekewa n'etiti eziokwu ebumnobi na nghọta nke onwe.

Ha nwere egocentricity nke cognitive. Echiche ha na-elekwasị anya n'echiche nke aka ha, ọ na-esiri ha ike iburu n'uche echiche nke onye ọzọ.

Ha na-elekarị ihe anya site na mmasị nke onwe ha, ha amaghịkwa ịdị adị nke ndị ọzọ: 'onye ọ bụla na-ahụ ma na-eche echiche ka ọ na-eme'. Ọ na-esiri ha ike iburu echiche nke ndị ọzọ n'uche ma na-ewepụ anya n'echiche nke ha.

 Ozizi nke uche bụ ikike itinye onwe gị n'uche nke onye ọzọ, ọ na-etolite n'etiti 4-5 afọ ma na-anọghị na autism na ndị ọzọ pathologies.

Ghọta na onye ọzọ nwere ike inwe nkwenkwe ụgha banyere eziokwu, nke na-enye ha ohere ịgha ụgha. N'oge ahụ, ha na-aghọta ndị ọzọ na onwe ha dị ka ndị nwere ihe nnọchianya nke uche na-achịkwa omume ha na nke na-enye ha ohere ịghọta nkwenkwe ụgha nke ndị ọzọ na ịmepụta ihe nnọchianya ụgha na ndị ọzọ kpachapụrụ anya (Deliverate deception).

 N'akụkụ nlekọta, njikwa ya na-adịgide adịgide ma na-adịgide adịgide, karịsịa na ihe omume ntụrụndụ. Ọ na-esiri ha ike ilekwasị anya n'akụkụ ndị dị mkpa ma na-eleghara ndị na-adịghị mkpa anya. Ejikwaghị ọmụmụ nwa.

 Ebe nchekwa nnabata zuru oke yana icheta obere oge bụ ihe ziri ezi karịa ogologo oge.

 Asụsụ ahụ nwere ọrụ atọ:

1. Ihe atụ
2. Nkwurịta okwu
3. Ịchịkwa onwe: Anyị na onwe anyị na-ekwurịta okwu.

 Anyị na-enweta mkpụrụokwu nke okwu 10,000-14,000 na afọ 6. Anyị na-ama mkpọmkpọ okwu na amụma na nghọta anyị karịrị mmepụta anyị. Anyị na-eji ihe atụ dị ka mmụba nke ihe pụtara na anyị na-ejikwa nfefe na ngwaa oge niile na nke na-adịghị mma.

 Anyị ejirila njikọ na-ejikọta ahịrịokwu dum. Anyị na-eji ajụjụ nkwenye, ndị nọ n'okpuru, ihe arụrụ arụ na ihe na-apụtaghị ìhè, ahịrịokwu na-agafe agafe, adverbs na prepositions, yana nhazi ahịrịokwu dị mfe na nke dị n'okpuru.

 Anyị nwere ahụmịhe mmekọrịta na ndị ọkà okwu ọkachamara ndị ọzọ, nkà nkwurịta okwu nkwurịta okwu, arịrịọ maka nzaghachi, mgbanwe nwayọọ nwayọọ nke isiokwu (afọ 5), ebumnuche na-apụtaghị ìhè na ime mgbanwe na ndekọ okwu.

 Okwu egosiri ma ọ bụ nke onwe ya: ọ na-eje ozi maka ịhazi onwe ya na iduzi onwe ya. Asụsụ a na-enyere ụmụaka aka iche echiche gbasara omume ha wee họrọ usoro ha ga-eme. Ọ na-apụta n'ihu ọrụ ndị siri ike mgbe ha mejọrọ ma ọ bụ na-amaghị ka esi eme ihe. Okwu ya na-eme ruo mgbe ọ dị afọ 4-5, mgbe ahụ, ọ na-aghọ n'ime ime .. (Movement of egbugbere ọnụ na-enweghị ụda).

Mmekọrịta mmadụ na ibe ya.

Usoro mmekọrịta n'etiti nwa ahụ na ndị otu. Na ya nwa na-egbo mkpa ya, assimilates omenala na ọha mmadụ na-adịgide adịgide ma na-etolite. Usoro a gụnyere inweta ụkpụrụ, ụkpụrụ, omenala, ọrụ, ihe ọmụma na omume nke ọha mmadụ na-ebufe ma na-achọ.

Maka mmekọrịta mmadụ na ibe ya, enwere usoro uche (ihe ọmụma ọhụrụ), mmetụta (njikọ) na Cunductual (Social conformation of omume).

Ụdị mmekọrịta:

• Ndị okenye: enwere ọkwa dị iche iche n'ihi na ha nwere ikike.
• Ụmụnna: Mgbe ụfọdụ, ọkwa dị iche iche, ụmụnna na-arụkwa ọrụ ka ukwuu.
• Ụmụntakịrị ndị ọzọ: ụdị nke na-adịchaghị mkpa na ntuziaka, mmekọrịta ndị ọzọ nhata, mbọ maka ọrụ na omume ọhụrụ, na mmụta onwe onye.
  Ha nhata bụ ndị nwere ọnọdụ mmekọrịta mmadụ na ibe ya na ndị na-arụkwa ụdịrị mgbagwoju anya omume. Nke a na-eme mgbanwe dị mkpa ebe ọ bụ na ha na-enye aka ịghọta na uru echiche nke onye ọzọ, ikwado mmepe nke ọha competences na-akwalite mmepe nke ndị ọzọ onwe competences na-adịghị mfe enwetara na nna / nne-nwa mmekọrịta.

 N'ime afọ ndị a, n'etiti 3-4 afọ, ọbụbụenyi na-etolite na-adabere na ihe omume ọ bụghị na ndị mmadụ, na 4-9 afọ enweelarị mmekọrịta enyi na-enweghị isi ebe ọ bụ enyi maara mmasị na mmasị ha. Otu a na-abụkarị ụmụaka abụọ ma ọ bụ atọ nwere otu okike.

 Ihe omume ahụ abụghị mmekọrịta ọha na eze, a na-egwu ha na ndị ọzọ ma na-enweghị mmekọrịta ozugbo.

Enwekwara egwuregwu mmekọrịta, a na-ekerịta ihe ma na-emekọrịta ihe mana anaghị ahazi ihe omume.
Otú ọ dị, n'egwuregwu imekọ ihe ọnụ, a na-eme otu ihe omume.

 Egwuregwu ahụ nwere ike ịbụ mgbatị ahụ (oge sensorimotor), ihe atụ (n'etiti afọ 2-3 na 5) na iwu (afọ 6).

• Egwuregwu mmega ahụ: ndị a bụ mmemme ụdị ụgbọ ala nwere ebumnuche mgbanwe mbụ nke a na-eme maka obi ụtọ dị ukwuu yana iji mee ka ihe a mụtaworo sie ike. Ụkpụrụ na-emeghachi onwe ya maka obi ụtọ ime ya. Enweghị akara ngosi na àgwà onye ọ bụla na-ebute ụzọ dịka enweghị mmasị na ụmụaka ndị ọzọ. Ọ bụ maka egwuregwu ọgba aghara.
• Egwuregwu Symbolic: Ihe ngosi nke na-ebilite site na nṅomi ebe nwatakịrị na-emepụtagharị ihe nkiri site na ndụ n'ezie. Ebumnuche ya bụ egwuregwu na ihe ndị ahụ na-enwe mmetụta n'ime ọrụ ahụ. Ihe odide ndị ahụ bụ nke stereotyped na akụkọ ifo. Isiokwu ndị a na-anọchi anya eziokwu gbara ya gburugburu (TV, Ezinụlọ ...)
  Site na afọ 4 enwere ọganihu dị ukwuu na mgbagwoju anya nke egwuregwu. A na-ejikwa ọrụ mmekọrịta mmadụ na ibe ya na mmekọrịta mmadụ na ibe ya na mkpebi esemokwu dị mkpa.

 Mmepe mmetụta uche.

N'ime afọ a, Erikson's 'initiative vs. ikpe ogbo ikpe' na-ewere ọnọdụ: Ihe omume mkpali ọhụrụ na-apụta na nnwere onwe ka ukwuu. Nganga na ezigbo echiche onwe onye na-enweghị nkatọ onwe ya na-etolite. A na-enwekwa obi amamikpe ma ọ bụ ihere mgbe ihe na-adịghị mma.

Ha na-amalite ịmata onwe ha, ha maara njirimara anụ ahụ ha na ike ha dabere na edemede, akụkụ dị iche iche na ihe ndị a na-ahụ anya. (Ụdị iche echiche tupu ọrụ)

Ha nwere ike ịchịkwa omume ha n'onwe ha, na-enwe ike igbochi, ịbawanyewanye, duzie na gbanwee mmetụta uche, n'agbanyeghị na ha nwere mmetụta dị njọ karị.

Mụbaa nghọta mmetụta uche. N'agbata afọ 4-5, ha na-ekpe ikpe ihe kpatara ọtụtụ mmeghachi omume mmetụta uche na nrụgide mpụga na nke dị n'ime (nwatakịrị iwe nwere ike ịkụ).

A na-egosi omume ime obodo ma ọ bụ ime mmụọ.

N'etiti ọnwa 12-18 ha na-enye ihe egwuregwu ụmụaka ma ọ bụ gbalịa inyere aka n'ụlọ, na afọ 2, e nwere ihe ịrịba ama nke ezi uche na ha na-enye ihe egwuregwu ụmụaka mgbe ha dị ụkọ, na 3 afọ reciprocity pụtara. Enwere ọtụtụ ihe n'otu n'otu na-adabere na mmeghachi omume nne na nna na mmepe ọgụgụ isi.

Ọganihu a na-apụta dị ka ihe si na nnabata nke echiche ọha mmadụ: Nkà iji chepụta echiche, ebumnobi, ebumnobi na àgwà nke ndị ọzọ. Ha nwere echiche gbasara omume, ọmịiko; Mmetụta omenala na ọha mmadụ ga-emetụta agbanyeghị. (Ndị ụlọ ọrụ mmepụta ihe vs obodo ndị na-abụghị ụlọ ọrụ, ndị mmadụ n'otu n'otu vs ndị mkpokọta).