Xaiv nplooj ntawv

Trifonov_Evgeniy AdobeStock

Qhov rai tshiab rau kev puas hlwb

Source: Credit: Trifonov_Evgeni thiab AdobeStock

Kev kuaj mob yog ib kauj ruam tseem ceeb hauv kev kho mob rau cov kws kho mob hlwb. Muaj ob hom kev kuaj mob tseem ceeb: categorical thiab dimensional. Categorical le caag xav tias txhua yam mob yog ib pawg sib cais thiab sib txawv. Dimensional le caag, los ntawm qhov sib piv, saib tej yam kev mob raws li ib tug dimension, ib tug continuum, los yog ib tug spectrum.

Qhov teeb meem

Ntau tshaj li ib puas xyoo, kev tshawb fawb txog kev puas siab puas ntsws tau tsom mus rau kev kuaj mob categorical, keeb kwm ntawm cov qauv kev kho mob ntawm kev puas hlwb (psychiatry). Yog li ntawd, cov txheej txheem tseem ceeb yog categorical: uas yog, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM), tsim los ntawm American Psychiatric Association (APA); thiab International Classification of Diseases (ICD), tsim los ntawm World Health Organization (WHO). Cov qauv zoo li no tau tswj hwm kev kawm, kev lag luam kev puas siab puas ntsws, thiab zej zog loj. Txawm li cas los xij, txawm tias lawv cov txiaj ntsig thiab muaj koob meej, categorical systems muaj qhov tsis txaus ntseeg.

Tsis muaj qhov tseeb ntawm kev kuaj mob

Cov teeb meem kev puas siab puas ntsws nyuaj rau categorize, raws li lawv pw ntawm qhov txuas ntxiv ntawm pathology thiab ib txwm muaj, ib yam li lub cev hnyav thiab ntshav siab. Qhov teeb meem no tshwj xeeb tshaj yog thaum kuaj xyuas tus cwj pwm tsis zoo. Nov yog peb qhov piv txwv:

  • Muaj 227 txoj hauv kev ua tau raws li DSM cov qauv rau kev nyuaj siab loj (MDD).
  • Txhawm rau kuaj pom tus kab mob ntawm tus kheej (BPD), DSM-5 system muaj cuaj qhov kev kuaj mob, ntawm qhov tsawg kawg ntawm tsib yuav tsum muaj. Ua qhov kev sib xyaw algorithmic no ua rau 256 qhov kev nthuav qhia sib txawv ntawm BPD.
  • Sim mus ntes cov tsos mob ntawm ntau yam kev kuaj mob ntawm Post Traumatic Stress Disorder (PTSD), tom qab DSM-5, yields 636,120 ua ke.
  • subjective, reductionist thiab atheoretical

    Lub DSM system yog ib tug codified system uas siv ib tug phenomenological mus kom ze raws li cov kws txawj pom zoo. Qhov no subjective, reductionist, thiab non-theoretical mus kom ze (tsis muaj kev puas siab puas ntsws txoj kev xav) txais ib tug biological foundations ntawm lub siab, yog li tshem tawm cov kev nce qib tsis ntev los no los ntawm neurobiological thiab sociocultural foundations thiab lawv cov kev koom tes rau kev tshawb fawb ntawm lub hlwb.

    Raws li qhov tshwm sim, DSM system ua rau muaj teeb meem hauv kev nkag siab qhov tseeb thiab qhov chaw ntawm kev puas siab puas ntsws, nrog rau cov tsos mob tsis tshua muaj, kev sib txuam sib luag (qeb sib tshooj), kev paub txog kev hloov pauv, thiab kev ntseeg siab tsawg. Tsis yog qhov xav tsis thoob, "lub caij nyoog ntawm tus qauv biomedical tau tshwm sim los ntawm qhov tsis muaj kev kho mob tshiab thiab cov txiaj ntsig kev noj qab haus huv tsis zoo" thiab tsis muaj kev siv tshuaj kho mob.

    Pathologization ntawm Normality thiab tsis muaj kab lis kev cai rhiab heev

    Overdiagnosis thiab pathologization ntawm normality yog muaj nyob rau hauv kev puas hlwb thiab hauv DSM system. Ib qho kev hloov pauv tsis sib haum xeeb tau muab tso rau hauv qhov hloov kho DSM-5 cuam tshuam txog kev tshem tawm nws "breavement exclusion clause" los ntawm kev txiav txim siab qhov tseeb tias cov tsos mob kev nyuaj siab yuav zoo li qub thaum lub sijhawm tsis ntev los no. Qhov no kuj ua piv txwv txog kev sib raug zoo thiab kev coj noj coj ua ntawm kev nyuaj siab thiab tsis muaj kev coj noj coj ua ntawm DSM-5 system. Qhov no piav qhia ntxiv txog qhov tsis txaus ntseeg thiab cov kev txwv hauv kev kho mob ntawm DSM-5 txoj kev faib tawm, uas ua rau nws qhov kev kuaj mob muaj txiaj ntsig zoo heev.

    Self-stigma, labeling thiab nyiam ntawm 'pharma loj'

    Lwm qhov kev thuam ntawm cov txheej txheem categorical yog "tus kheej-stigma paradox," uas taw qhia qhov cuam tshuam tsis zoo ntawm pej xeem kev qias neeg thiab kev qias neeg tus kheej, ua rau txo qis tus kheej thiab kev hwm tus kheej thaum ntsib ntau yam kev xav cuam tshuam nrog kev mob hlwb. . Allen Frances, yav dhau los tus thawj tswj hwm ntawm lub luag haujlwm ua haujlwm uas tsim DSM-5, tau qhib siab rau qhov tseem ceeb ntawm DSM-5 tam sim no, hais txog nws yog " phau Vajlugkub ntawm kev puas siab puas ntsws; qhov chaw mus nrhiav seb leej twg muaj mob thiab leej twg tsis yog" thiab ua si "rau hauv tes ntawm 'Big Pharma,' uas tau sau nyiaj ntau txhiab daus las".

    Raws li Frances, cov kev hloov pauv tau ua nyob rau hauv DSM-5 tsis cuam tshuam rau kev kuaj mob hlwb, uas tseem ua raws li kev txiav txim siab tsis txaus ntseeg es tsis yog cov kev ntsuam xyuas lub hom phiaj, thiab kev kuaj mob puas siab puas ntsws ntsib teeb meem txuas ntxiv ntawm kev ntseeg siab los ntawm kev kuaj mob nce ntxiv.

    Ib yam li ntawd, lwm tus kws sau ntawv thov tias cov ntawv sau txog kev puas siab puas ntsws ua haujlwm rau kev txaus siab ntawm qee tus kws kho mob thiab lawv cov koom haum tshaj lij thiab kev lag luam tshuaj. Qee cov kws tshawb fawb hais txog kev noj nyiaj txiag tsis txaus ntseeg thiab siv qhov piv txwv ntawm DSM system uas sim ua kom tus qauv zoo li qub thiab kev puas siab puas ntsws raws li evocative ntawm "McDonaldization" ntawm kev lag luam thiab kev ua neej nyob.

    Tsis yog qhov xav tsis thoob, kev xav tau nce ntxiv tau tsom mus rau qhov pom tseeb thiab muaj peev xwm tsis sib haum xeeb ntawm kev txaus siab hauv biomedical sciences thiab cov tshuaj kho mob, nrog rau cov lus pom zoo rau kev nthuav tawm tag nrho los ntawm DSM cov tswv cuab ntawm lawv cov kev txaus siab nyiaj txiag hauv kev tsim tshuaj kho mob hlwb.

    Kev daws: Hierarchical Taxonomy ntawm Psychopathology (HiTOP)

    Lub Hierarchical Taxonomy ntawm Psychopathology (HiTOP) yog ib qho kev faib tawm tshiab uas tsim los daws cov kev txwv ntawm cov kev sau se (xws li, DSM-5) thiab qhia txog cov pov thawj tshawb fawb tshiab. Kev tshawb fawb pov thawj (raws li tsis yog 'tus kws tshaj lij kev xav') qhia tau tias ntau yam kab mob yog, qhov tseeb, 'comorbid, rov tshwm sim / ntev thiab muaj nyob rau ntawm qhov txuas ntxiv'.

    Cov ntsiab lus ntawm cov txiaj ntsig ntawm HiTOP system

    HITOP:

  • Qhia kom pom kev noj qab haus huv hauv ib lub spectrum. Qhov no ua rau nws tuaj yeem ntes cov qib ntawm qhov hnyav ntawm cov teeb meem kev puas siab puas ntsws.
  • Nws ua kom yooj yim rau kev faib tawm ntawm kev puas siab puas ntsws, tso cai rau cov kws tshawb fawb thiab cov kws kho mob tsom mus rau cov tsos mob zoo dua los yog ntsuas cov teeb meem dav dav raws li xav tau. Piv txwv li, thaum DSM-5 muab kev ntxhov siab rau kev sib raug zoo nyob rau hauv ib pawg, tus qauv HiTOP piav qhia tias nws yog qhov ntsuas qhov ntsuas, xws li cov neeg uas muaj kev tsis xis nyob hauv qee qhov kev sib raug zoo (xws li hais lus hauv pej xeem) rau cov neeg ntxhov siab heev. nyob rau hauv feem ntau cov xwm txheej.
  • Ua tau zoo sau cov ntaub ntawv hais txog kev sib koom genetic vulnerabilities, ib puag ncig kev pheej hmoo, thiab neurobiological abnormalities.
  • Nws tso cai rau qib nqaim ntawm hierarchy los muab cov hom phiaj zoo rau cov kev kho mob tshwj xeeb. Hloov chaw, qib siab tshaj plaws ntawm hierarchy yog qhov muaj txiaj ntsig zoo thaum tsim cov pob kev kho mob dav dav thiab tsim kho pej xeem txoj cai.
  • Ua raws li cov ntaub ntawv pov thawj kev tshawb fawb tshaj plaws es tsis txhob tso siab rau cov kws tshaj lij kev xav (xws li DSM-5 system).
  • xaus

    Ntau tshaj li ib puas xyoo, kev noj qab haus huv puas siab puas ntsws tau raug tswj xyuas los ntawm kev kuaj mob categorical. DSM system tau raug suav hais tias yog cov ntaub ntawv tseem ceeb tshaj plaws rau kev kuaj mob thiab faib cov kev puas siab puas ntsws. Kev tshawb fawb pov thawj loj hlob qhia tau hais tias cov tsos mob ntawm kev puas siab puas ntsws yog qhov tseeb dua los ntawm kev siv qhov ntsuas qhov ntev es tsis yog cov chav sib cais.

    Qhov no qhia tau hais tias qhov zoo tshaj plaws ntawm qhov loj me rau kev tshawb fawb ntawm kev puas siab puas ntsws. Lub HiTOP tshiab yog ib qho kev ntsuas qhov loj me uas muaj peev xwm ua kom nrawm thiab txhim kho kev tshawb fawb txog teeb meem kev puas siab puas ntsws, nrog rau kev siv zog los ntsuam xyuas, tiv thaiv, thiab kho mob hlwb zoo dua.