1. MOOOLELO
Manaʻo ka hoʻonaʻauao hoʻonaʻauao e aʻo i ka ʻano kanaka ma ke kula a i ʻole ke aʻo ʻana.
ʻO ka hoʻonaʻauao hoʻonaʻauao kahi noi o ka psychology maʻamau. ʻO ka mea mua i hoʻokumu i ka huaʻōlelo hoʻonaʻauao hoʻonaʻauao ʻo Thorndike (instrumental conditioning).
Ma ka hoʻonaʻauao hoʻonaʻauao ke neʻe nei mākou me ke aʻo ʻana i nā metaphors, makemake mākou e ʻike i ka mea e hana nei ma waena o ka hoʻoulu ʻana a me ka pane ʻana, ʻo ia ke kumu i hoʻokomo ʻia ai nā manaʻo hoʻomanaʻo, ka hoʻoili ʻana i ka ʻike, ʻo ia hoʻi, nā loli psychological.
I ka hoʻomaka mua ʻana, ʻaʻohe kamaʻilio e pili ana i ka psychology aʻo, ʻike ʻia ka psychology hoʻonaʻauao, akā huki ia i nā manaʻo a me nā holomua o ka psychology.
ʻO ka hoʻonaʻauao hoʻonaʻauao kahi ʻepekema ʻōpio e paʻakikī nei e hoʻokumu pono iā ia iho i ke ʻano o ka ʻepekema kanaka. ʻAʻole maʻalahi ka loaʻa ʻana o kahi ʻepekema i hāpai i nā manaʻo he nui e like me nā mea i kū mai i kekahi lā a puni kēia aʻo.. He aha ka P. o ka hoʻonaʻauao?: ʻO ke ala maikaʻi loa e pane ai i kēia nīnau, ʻo ia ka nīnau ʻana i ka moʻolelo o ka P. o ka hoʻonaʻauao ponoʻī.
ʻAʻole i pau ka moʻolelo o ka P. o ka hoʻonaʻauao. No laila, pono e hoʻohana ma ke ʻano he kumu i nā moʻolelo nui o ka noʻonoʻo, ka mea e kuhikuhi wale iā ia ma ke ʻano marginal a transitory (Boring, 1950), a i ʻole nā moʻolelo o ka hoʻonaʻauao, kahi e loaʻa ai nā ʻikepili hou aʻe akā me kahi lapaʻau. ʻoluʻolu ʻole. He pōkole loa ke ola o ka psychology hoʻonaʻauao. A e like me nā ola ʻē aʻe, hiki ke hoʻohālikelike ʻia i kekahi mau manawa koʻikoʻi e wehewehe i kāna trajectory i ka manawa. Ua ʻae ka poʻe loea i ka kuhikuhi ʻana i ʻehā mau pae i ka hoʻomohala ʻana i ka P. o ka hoʻonaʻauao:
- ʻO nā aʻa.
- Ka hoomaka ana.
- ʻO ke kumukānāwai kūhelu.
- Hoʻohuihui.
Nā aʻa:
Ke kamaʻilio nei mākou i ke aʻa o ka P. o ka hoʻonaʻauao e hōʻike i ka wā i hala ma mua o kona ʻano he ʻepekema. Hiki i kēia mau aʻa ke mamao - e like me ka lōʻihi o ka manaʻo Helene - a kokoke paha, kokoke e like me nā mea mua i kona hānau ʻana.
Pilikino Helene: ʻO nā haʻawina mua (me ke kapa ʻole ʻia ʻana ma ka inoa) aia i loko o ke ʻano o ke akeakamai Helene, mahalo iā Plato lāua ʻo Aristotle, ʻoiai ʻo lāua ka mea mua e kamaʻilio i ka pahuhopu o ka hoʻonaʻauao, ke ʻano o ke aʻo ʻana a me ka pilina ma waena o ka haumāna a me ke kumu. Hōʻike ʻia nā kumu mua o Educational Psychology ma Greece Me ʻO Plato lāua ʻo Aristotle. Hana lākou i ka hoʻonaʻauao, nā ʻano o ke keiki a me ke aʻo ʻana. Hoʻokumu ʻo Aristotle i ka manaʻo o papa maʻemaʻe (behaviorism). ʻO Plato, ma ka ʻaoʻao ʻē aʻe, hoʻokomo i nā ʻōlelo hoʻohālikelike, ke aʻo ʻana ma ka ʻike ʻana, (ʻano o ka cognitivism) i kāna mau aʻo ʻana, no laila e hāʻawi nui ai i ka haumāna a me ka ʻike.
- Plato: Ua hoʻohana ʻo ia i nā ʻōlelo hoʻohālikelike o ke aʻo ʻana (aʻo) ma ke ʻano he hana e aʻo ai. Ua hoʻāʻo ʻo ia e hoʻopili i ka mea i ʻike ʻia e ke kumuhana a me kāna mea e aʻo ʻia ai. I loko o kona manaʻo noʻonoʻo, ʻo ka ʻepekema ke kumu o ka pono a me ka maikaʻi loa o ka pono a me ka hoʻonaʻauao o ke kamaʻāina. ʻO ka pahuhopu o ka hoʻonaʻauao e puka mai ana mai kāna "moʻolelo mele kaulana o ke ana" ʻo ia ka hele ʻana mai ka naʻaupō i ka naʻauao. Me ka Plato metaphors i hoʻohui ʻia, ka mea nui o ka haumāna a me nā kaʻina hana e pili ana i ka cognitivism.
- Aristotle: i manaʻo ʻia he maʻemaʻe ke kanaka (ke kumu kumu o ka behaviorism). Mai Aristotle mau manaʻo e ala mai e like me ka manaʻo kanaka ma ke ʻano he papa Rassa e wehewehe i nā kaʻina aʻo "ʻaʻohe mea i kākau ʻia ma ka hana, no laila ua waiho ʻia ka ʻike āpau i loko e ka ʻike a ʻo ia ka hopena o kahi kaʻina aʻo e koi ai i ʻelua mau kūlana. , Ma o ka launa like 'ana, hooikaika lakou i kekahi mea e a'o ai (e ho'okumu 'ia ka behaviorism ma luna o ia mea, ka ho'oulu 'ana i ka pane, i kēlā me kēia ka'ina a'o; a inā 'a'ole loa'a ia'u ka pane, hele au i ka 'enehana ho'ololi). ʻO kēia mau kūlana ʻelua:
- Hoʻomanaʻo ʻO kona ʻano he manawaleʻa a ʻo ia hoʻi ka hoʻomanaʻo ʻana me ka manaʻo. Hiki ke hoʻonohonoho ʻia nā ʻāpana o ka hoʻomanaʻo no ka mea ua hoʻopili ʻia e like me ke kauoha i hoʻokele ʻia e nā kānāwai o ka hui ʻana o nā manaʻo.
- ʻO ka maʻamau, he ʻano hoʻomanaʻo kaʻa. Hoʻomanaʻo ke kumuhana i nā hana āna i hana pinepine ai i ka wā ma mua e loaʻa ai kekahi mau hopena a i ʻole nā mea ʻē aʻe.
- No laila, ma ke aʻo ʻana a me ka hoʻoikaika ʻana, ua wehewehe ʻia he ʻano ponoʻī ko kēlā me kēia kumuhana.
ʻIkepili o kēia wā: Nui nā haʻawina maikaʻi i hana ʻia i ka pilikia o ka ʻike. Hōʻike ʻia ʻo Descartes, haʻi ʻo ia iā mākou e pili ana i ka ʻike i noho i loko o nā manaʻo kūlohelohe o ke kumuhana (Rationalism). Ua manaʻo ʻo Locke e ala mai nā manaʻo ma o ka ʻike mua a me ka ʻōlelo. I ke kenekulia XNUMX, ʻelua mau kiʻi nui o ka hoʻonaʻauao e kū nei: ʻO Pestalozzi lāua ʻo Herbart. He mau kumu aʻo lāua. Ke pale nei lākou no ka hoʻomaʻamaʻa ʻana ʻaʻole pono wale ke hoʻololi i ke ʻano hoʻonaʻauao, pono e hana ʻia kahi hana hoʻonaʻauao, me ka manaʻo, e hoʻohou i ka ʻike o nā limahana aʻo, ʻo ia hoʻi ke aʻo ʻana i nā kumu no ka hoʻomaikaʻi ʻana i ka hoʻonaʻauao, ʻaʻole wale. pono e hoololiia ke kaiapuni.
ʻO Pestalozzi kamaʻilio e pili ana i ke koʻikoʻi o ka hoʻololi ʻana i ka pōʻaiapili hoʻonaʻauao. E kamaʻilio pū ana e pili ana i ka hoʻololi ʻana i nā helu i pili pono i ka hoʻonaʻauao, e hāʻawi ana i kahi kuleana nui i ke kumu. No ia, ʻaʻole ia he mea nui e hoʻololi i ke kaiapuni akā ʻo nā helu i pili i ka hoʻonaʻauao e hoʻololi i ka hoʻonaʻauao ma ke ʻano nui, ʻo ia hoʻi, manaʻo ʻo ia e hoʻololi i ke kumu. NUI KA KUMU. No laila ʻōlelo ʻo ia ʻaʻole pono ka hoʻololi ʻana o ke kaiapuni, akā pono kēia hoʻololi e lawe i nā hoʻololi hoʻonaʻauao.
Herbert, ma ka ʻaoʻao ʻē aʻe, he mea ia e "psychologize" i ka hoʻonaʻauao ma ke kamaʻilio ʻana e pili ana i nā hale noʻonoʻo: ʻo ka ʻike i hāʻawi ʻia i loko o ka lumi papa pono e like me ke ʻano noʻonoʻo o nā haumāna à Aʻo kūpono. ʻO kēia mau mea a pau e pili ana i ka loli naʻauao, me ke ʻano o ke aʻo ʻana i ka ʻike, i mea e ʻike ai i ka ʻike hou a hoʻololi i ka mea kahiko. Pono e hōʻike ʻia nā mea i loko ma ke ʻano e maʻalahi ai ka haumāna e komo hou i ka ʻike hou. No laila, hōʻike ia i ke koʻikoʻi o ka makemake o ka haumāna a me nā manaʻo mua. ʻO kēia ke kumu, ma waho aʻe o ka naʻauao, hoʻolauna ʻo Herbart i nā ʻano like me ka hoʻoikaika. Ua kuhikuhi ʻo ia i ka ʻike i loaʻa i ke kumuhana e pono ke hōʻike ʻia ma ke ʻano e hoʻāla ai i ka ʻike mua a hoʻohui ʻia i lilo ia i ʻāpana o kāna ʻike noʻonoʻo. ʻAʻole ʻo Herbart he psychologist akā makemake ʻo ia e psychologize i ka hoʻonaʻauao no ka mea e kamaʻilio ʻo ia e pili ana i ke ʻano o ka noʻonoʻo, pono e hoʻopili ʻia nā mea o ka lumi papa i ke ʻano noʻonoʻo o nā haumāna, e pili ana i ka hiki (intelligence), ke ala o ka ʻike hana. a pono e hōʻike ʻia nā mea i loko i mea e hoʻopili ai ka haumāna i ka mea hou me ka mea kahiko. Hōʻike pū ʻo Herbart i ke koʻikoʻi o nā makemake o nā haumāna (hoʻoikaika) a me nā manaʻo mua. ʻO kahi mamao loa mai ka philosophy. ʻO ka mua e hoʻokumu i ka wehewehe ʻana o ka hoʻonaʻauao e pili pono ana i ka psychology, ʻoiai ua hōʻole ʻo ia i ka hiki ke hoʻokolohua i ka noʻonoʻo. Ma hope o ka manaʻo o ka hoʻonaʻauao psychology, ua hōʻike ʻo ia i ke kuleana o ka hoihoi i nā kaʻina aʻo a ua hāpai i ke ʻano o ke kanaka ma ke ʻano he ʻōnaehana ikaika a me kēlā me kēia. I loko o ka ʻōnaehana ʻo Herbart, ua hōʻike mua ʻia ke koʻikoʻi o nā manaʻo mua a me ka pono e hoʻohui i ka ʻike mua i loko o nā ʻōnaehana cognitive o ke kumuhana. Ua wehewehe ʻo Herbart i ke kaʻina aʻo me kāna mau ʻanuʻu kaulana ʻelima: hoʻomākaukau, hōʻike, hui, hoʻonui, a me ka noi.
He poʻe koʻikoʻi kēia mau mea kākau i ka hoʻonaʻauao, ʻaʻole lākou i ʻōlelo i nā kaʻina hana maʻamau akā ua ʻike lākou aia nā mea maʻamau i ke kaʻina hoʻonaʻauao e pili ana i ke kumu a me ka haumāna. ʻOi aku ka manaʻo o ke kumu.
Ka hope o ka aʻo koʻikoʻi, ua hoailona ia e HERBART a me THORNDIKE.
Herbert ʻO ka mua e hoʻonaʻauao psychology, no ka mea e hōʻike ana i mea e aʻo ai ka haumāna i ka ʻike hou, pono e hōʻike ʻia i ke ʻano e hiki ai ke hoʻohui ʻia kēlā ʻike.
Con ʻO Thorndike ʻAʻole mākou e kamaʻilio e pili ana i ka psychology. ʻO Thorndike, ʻo ia kekahi o nā psychologists koʻikoʻi o ka manawa o ka ʻepekema ʻepekema, ʻo ia ka helu kūpono loa i kēlā mau manawa mua o ke kumukānāwai o ka Psychology of Education. Me ia ka hōʻike o ka psychology hoʻonaʻauao. ʻO kāna mau hana a me kāna noiʻi e pili ana i kā mākou aʻo ʻana hiki ke hui pū ʻia a puni ʻekolu mau kumuhana:
- ʻO ka pilikia aʻo.
- ʻO ka pilikia o ka hoʻololi ʻana o ke aʻo ʻana (i manaʻo ʻia ke kumumanaʻo o nā mea like).
- ʻO kāna kōkua i ka hoʻomohala ʻana i nā hoʻokolohua noʻonoʻo.
Nā hoʻomaka (1890-1900):
ʻAʻole pili ka hoʻomaka ʻana o ka P. o ka hoʻonaʻauao i kahi lā kikoʻī, akā i kahi manawa a ka poʻe akamai i kau ai ma waena o 1890 a me 1900, kahi i ʻike ʻia ai nā helu ʻepekema koʻikoʻi e like me Galton, Hall, James, Binet. , a i ʻole Dewey .
Galton (1822-1911): ʻO ia ka mea nāna i hana i nā hoʻāʻo mua. Ua hana i ka ho'āʻo naʻauao mua a hoʻonohonoho i ka mua hale hoʻokolohua. ʻO ia ka manaʻo e aʻo nui ʻia ka ʻikepili naʻauao a pili i ka hana. Ua mālama ʻo ia i nā haʻawina māhoe a ʻike i nā ʻokoʻa o kēlā me kēia kanaka. E kūkulu i ka hoʻāʻo naʻauao mua. Ma luna o nā mea a pau, ua kālailai ʻo ia i nā ʻokoʻa o kēlā me kēia kanaka. ʻElua mau haʻawina nui i hāʻawi ʻia iā ia:
- ʻO ka mea mua, i loko o ke kahua o ka methodology, ka mea i hana ʻia o nā ʻano hoʻāʻo mua no ke ana ʻana o ka naʻauao, e pili ana i ka hoʻokae sensory, a me ka hoʻokumu ʻana i ka hale hoʻokolohua mua ma Lākana (1882). Ua hana ʻo ia i kahi hōʻike hui huaʻōlelo e hoʻohana ai ʻo Wundt ma hope, a ʻo ia ka mea mua i hoʻokō i nā haʻawina māhoe. Ua hana pū ʻo ia i nā ʻano hoʻāʻo e hōʻoia i kona manaʻo ua hoʻoili ʻia nā ʻano noʻonoʻo e like me nā ʻano kino.
- ʻO ka lua, a ma loko o ka noʻonoʻo ʻokoʻa, ua manaʻo ʻo ia - ʻokoʻa me nā manaʻo ʻē aʻe - he ʻokoʻa loa nā ʻano o ke kanaka, no laila e koi ana i nā psychologists e aʻo i ka nui a me ke kumu o nā ʻokoʻa o kēlā me kēia kanaka.
Hale (1844-1910): Ua hoʻokumu ʻo ia i ka hale hana psychology mua. ʻO ia ka pelekikena o ka APA. ʻO ia ka mea hoʻonohonoho nui o ka ʻepekema ʻAmelika, hoʻokumu i ka hale hana noʻonoʻo mua, a ʻo ia ka pelekikena mua o ka APA. Ua manaʻo ʻia ʻo ia ʻo ia ka paionia o ka P. o ka hoʻonaʻauao, no ka mea, inā hāʻawi ʻo James lāua ʻo Dewey i ka manaʻo aʻoaʻo-philosophical i kēia aʻo ʻana, ʻo Hall ka ʻenekini i hoʻokuʻu ʻia, ʻoiai ʻo kona mana nui i loaʻa ma ke kahua hoʻonaʻauao. Evolutionary P. Ma ke kahua ʻepekema ua loaʻa iā ia ka pono o ka hoʻokumu ʻana i ka puke pai < >, a hoopuka i puke kaulana ma < > ka mea i hoʻopuka i ka hopena hohonu i waena o ka poʻe naʻauao o ke kumuhana no ka hōʻike ʻana i ke koʻikoʻi o ke aʻo ʻana o ke keiki - a hiki i ka wā i haʻalele ʻia - a ma luna o nā mea a pau, no kāna ʻano empirical maopopo, me ka hoʻohana ʻana i ke ʻano nīnau nīnau. Kaulana nō hoʻi kona manaʻo o ka recapitulation, e like me ka mea e hele ai ke kanaka i nā pae o ka ʻano i kona hoʻomohala phylogenetic i kona hoʻomohala ontogenetic.
- James (1842-1910): paʻi ʻia ka manual mua e pili ana i ka psychology noiʻi i nā kumu. ʻO ka manaʻo e aʻo e aʻo, e aʻo i ke ʻano hana. He mea koʻikoʻi ʻo ia i ka hoʻoikaika ʻana (e pili ana i ka psychology aʻoaʻo). Hoʻopuka ʻo ia i ka puke mua ma nā loina o ka psychology. Ma ka manawa like, hāʻawi ʻo ia i nā kamaʻilio aʻo ʻana i nā kumu psychology me ka makemake e hoʻololi i ka ʻike o ka hale hana. E aʻo i nā makemake a me nā manaʻo o nā keiki e pili ana i ke aʻo ʻana me ka manaʻo e hoʻomaikaʻi maikaʻi ke aʻo ʻana (3rd metaphor). Ua hoʻopuka ʻo James i ka manual mua o ka psychology i pili i nā kumu, ʻo ka manaʻo e aʻo iā lākou e aʻo. Kamaʻilio ʻo ia e pili ana i ke koʻikoʻi o ke kaʻina hana a me ka hoʻāla ʻana i ka manaʻo o nā haumāna.
Hāʻawi ʻo ia i ke kākoʻo theoretical i kēia manawa o ka psychology hoʻonaʻauao. ʻO kāna mea i makemake ai ʻo ia ka wehewehe ʻana i nā hoʻokolohua i hana ʻia i loko o nā keʻena psychology. Ua ʻōlelo ʻo ia ʻaʻole i ʻae kēia mau hopena i ka extrapolated i ka lumi papa. Ua hōʻike ʻo ia ʻo ke kī nui o ke aʻo ʻana i nā keiki ʻo ia ka nānā ʻana a me ka hoʻonui ʻana i ke kiʻekiʻe o nā manaʻolana o nā haumāna (i ka wā e hoʻomaka ai ke kumu i kahi kumuhana, e hoʻomaka iki ma luna o ka pae o ka ʻike mua o nā haumāna. nā manaʻo hoʻoikaika).
Raymond B. Cattell (1860-1944): hana i ka noiʻi ʻana i nā hoʻokolohua noʻonoʻo, a hana i kahi ala i ke aʻo ʻana i ka naʻauao. 'Ōleloʻo ia no kāna kumu G, hoʻokaʻawale i ka ʻike crystallized a me ka wai. Manaʻo ia he kūʻokoʻa ka naʻauao i ka pōʻaiapili kula. ʻO ka helu G he hoʻāʻo ʻole me nā ʻokoʻa moʻomeheu. Hoʻopuka i nā manaʻo hou e like me ka wikiwiki o ka naʻauao, ka hoʻokae ʻike ... Ua noʻonoʻo a noʻonoʻo ʻo ia i kāna mau kumumanaʻo i ke ola ʻana o ʻelua ʻano o ka naʻauao, e noʻonoʻo ana i ka naʻauao ma ke ʻano he mea kūʻokoʻa i ka pōʻaiapili o ke kula, ʻaʻohe kumu o ke kula. Hāʻawi i nā haʻawina nui e pili ana i ka naʻauao, ka noiʻi ʻana i nā hoʻokolohua noʻonoʻo, pehea e ana ai me ka ʻole o nā mana moʻomeheu. Ua hoʻokumu ʻia ma ka manaʻo o naauao maoli, ka hoʻokaʻawale ʻana i ʻelua ʻano o nā ʻano hoʻololi i hoʻohālikelike i ka naʻauao. hoʻolauna i ka P. hoʻokolohua ma ʻAmelika, a ʻoiai ʻaʻole ia he mana kūikawā ma ka psychology o ka hoʻonaʻauao e like me kona mau mua no ka hoʻomaʻamaʻa ʻole ʻana i kekahi o nā kumuhana hoʻonaʻauao, ua lawe mai ia i nā noi o ka psychology i nā kula āpau a me ka hoʻonaʻauao. ʻO ka manaʻo o Cattel ma ke aʻo ʻana i nā ʻokoʻa o kēlā me kēia kanaka āna i hoʻomaka ai ma ka lab o Wundt. ʻO kāna haʻawina kūpono loa, i loko o kēia kahua, ʻo ia ka hoʻokolokolo ʻana i nā hoʻokolohua noʻonoʻo (ʻo ia ke kālā o ka huaʻōlelo hōʻike i loko o kāna puke < >). ʻO nā hoʻāʻo i hoʻohana ʻia e uhi i ka wahi o ka hoʻomanaʻo, ka manawa pane, ka hui, a i ʻole ka hoʻokae ʻike.
Ua hana ʻo Cattel i nā ala e aʻo ai i ka naʻauao a kamaʻilio e pili ana i ka helu G. ʻO ia kekahi o nā mea hoʻomaʻamaʻa naʻauao mua a ua hoʻokumu ʻo ia iā ʻoe kēia hiki a ʻaʻole paha (ʻaʻole hiki ke hoʻololi ʻia ka hoʻoilina), ua hoʻokumu ʻo ia i ʻelua ʻano o ka naʻauao:
- ʻO ka ʻike wai wai e hilinaʻi nui ʻia i ka haʻawina olaola o kēlā me kēia kanaka.
- Ua hilinaʻi nui ʻia ka naʻauao crystallized i nā kaʻina hana acculturation.
No laila, e noʻonoʻo ʻoe ua hui ʻia ka naʻauao i ʻelua mau mea:
- ʻIke wai: hiki ke hoʻololi i nā kūlana hou me ka hilinaʻi ʻole i ka ʻike mua a i ʻole ke aʻo ʻana. No laila, he naʻauao e hana ma nā wahi āpau a kūʻokoʻa i ka ʻike moʻomeheu (loaʻa i kēlā me kēia kanaka me ka nānā ʻole i kā lākou moʻomeheu) a ʻo ia ka ʻāpana genetic o ka naʻauao, he mea maoli ia. Loaʻa maoli. Ka mana kūpono. HOOLAHA. Manaʻo ia he kūʻokoʻa ka naʻauao i ka pōʻaiapili kula. He ho'āʻo ka mea G factor me ka ʻole o nā mana moʻomeheu, ʻo ia ke ana o ka naʻauao e ana i ka naʻauao e ulu ana a puni ke ola. Hoʻopuka i nā manaʻo e like me ka wikiwiki pane, hoʻomanaʻo ...
- Naʻauao Crystallized: Hiki ke hoʻohana i ke aʻo mua, koʻu mau ʻike. Aia ma nā mākau a pau. Manaʻo ʻia he hopena o ka moʻomeheu a me ka hoʻonaʻauao. Ma muli o ka moʻolelo aʻo kūikawā o kēlā me kēia kanaka. Hoʻoulu ia i ke ola a pau e like me kaʻu mau ʻike. ʻO ka naʻauao crystallized ka hoʻomohala moʻomeheu o ka naʻauao wai. Hoʻopili ʻia e ka ENVIRONMENT. hoʻolauna i ka P. hoʻokolohua ma ʻAmelika, a ʻoiai ʻaʻole ia he mana kūikawā ma ka psychology o ka hoʻonaʻauao e like me kona mau mua no ka hoʻomaʻamaʻa ʻole ʻana i kekahi o nā kumuhana hoʻonaʻauao, ua lawe mai ia i nā noi o ka psychology i nā kula āpau a me ka hoʻonaʻauao. ʻO ka manaʻo o Cattel ma ke aʻo ʻana i nā ʻokoʻa o kēlā me kēia kanaka i hoʻomaka i ka lab o Wundt. ʻO kāna haʻawina kūpono loa, i loko o kēia kahua, ʻo ia ka hoʻokolokolo ʻana i nā hoʻokolohua noʻonoʻo (ʻo ia ke kālā o ka huaʻōlelo hōʻike ma kāna puke < >). ʻO nā hoʻokolohua i hoʻohana ʻia e uhi i ka wahi o ka hoʻomanaʻo, ka manawa pane, ka hui ʻana, a i ʻole ka hoʻokae ʻike.
Manaʻo ia he kūʻokoʻa ka naʻauao i ka pōʻaiapili kula. He ho'āʻo ka mea G factor me ka ʻole o nā mana moʻomeheu, ʻo ia ke ana o ka naʻauao e ana i ka naʻauao e ulu ana a puni ke ola. Hoʻopuka i nā manaʻo e like me ka wikiwiki pane, hoʻomanaʻo ...
Binet (1857-1952): hana i ka hoao IQ mua, me Simona. E pili i hoku hoʻokumu i ka manaʻo o IQ (Intellectual Coefficient). CI = MS / EC * 100. Ua ʻae iā lākou e hoʻokaʻawale i nā kumuhana ma o ka hiki ke kiʻekiʻe a me ka haʻahaʻa. Hoʻokaʻawale kēia i nā ʻano lumi papa. he unahi metric o ka naʻauao i haku ʻia me nā ʻano hoʻāʻo me nā mea i hoʻonohonoho ʻia no ka hoʻonui ʻana i ka pilikia a pili i nā pae noʻonoʻo like ʻole. Ua uhi nā hoʻokolohua i nā hana like ʻole e like me ka hoʻonohonoho ʻike maka, ka hana hou ʻana i nā ʻōlelo, a me ka ʻike o nā mea, ʻo ia hoʻi, nā kaʻina noʻonoʻo paʻakikī.
Ua hoʻokumu ʻo Binet i kahi ala e hiki ai ke hoʻokaʻawale i waena o nā keiki i hele ʻole i ke kula koi no ka mea he kīnā ko lākou noʻonoʻo, mai ka poʻe i hahai ʻole ma muli o nā ʻano pilikia ʻē aʻe. Me Simona ma kahi o 1905 ua hoʻolauna ʻo ia i ka manaʻo o IQ: ke ana ʻike e ʻike i ka ʻokoʻa ma waena o ka makahiki noʻonoʻo a me ka makahiki chronological (ME / EC x100). Eia kekahi laʻana, i loko o kahi keiki akamai eʻoi aʻe ka makahiki noʻonoʻo.
Dewey (1857-1952, kenekulia XNUMX): Ua hoʻokomo ʻia ma ke kula hoʻonaʻauao me ka manaʻo "Learning by doing", ʻo ia hoʻi e aʻo nā keiki i nā mea a lākou e hana ai. Pono ka hoʻonaʻauao e komo i ke kanaka holoʻokoʻa o ke kumuhana, ʻaʻole nā pilikia hoʻonaʻauao wale nō, pehea e noʻonoʻo ai, hoʻoponopono i nā pilikia a pehea e pili ai. Ua hoʻohana pū ʻia kēia mau manaʻo ʻekolu e Stern, ʻo ia ka mea i kapa ʻia ʻo ka naʻauao kūpono. Hoʻokumu ia i kahi alahaka ma waena o ka noʻonoʻo a me ka hana hoʻonaʻauao, ʻoiai ʻo ia ka pale ʻana i ke aʻo ʻana o nā keiki ma o ka hana ʻana, ma o ke aʻo ʻana a i ʻole ke aʻo ʻana ma ke ʻano he kūkulu ʻana i nā manaʻo (3rd metaphor); Ma nā ʻōlelo hoʻohālikelike ʻelua ma mua, na ke kumu e hana. Wahi a Dewey, pono ka hoʻonaʻauao e hoʻoponopono i ka huina o ka haumāna, ʻaʻole wale i nā ʻano hoʻololi hoʻonaʻauao, ʻo ia ke kumuhana pili. Pono nā keiki a pau e hoʻonaʻauao kūpono a ʻokoʻa ma muli o ko lākou wahi hoʻomaka, nā makemake, nā mākaukau, nā ʻano socio-economic a me nā moʻomeheu. Pono nā keiki a pau e loaʻa i ka COMPETENT EDUCATION me ka nānā ʻole i ka wahi i hānau ai, ka lāhui a me ke kino kīnā. Me James ʻo ia kekahi o nā mea nāna i hoʻokumu i ka functionalism, ʻo ia kekahi o nā mea hoʻolaha o ka neʻe ʻana o ka hoʻonaʻauao holomua - kahi ʻano o ka hoʻohana ʻana i ka hoʻomaʻemaʻe noʻonoʻo i ka hoʻonaʻauao - nona ke kumu i loko o ka psychology a pili i nā pono pilikino, nā mea pili a me nā hana hana. ʻO kāna ʻano aʻo kaulana < > ʻO ia kekahi o nā manaʻo koʻikoʻi loa i nā ʻano hana hoʻonaʻauao like ʻole. He kākoʻo ikaika ʻo Dewey i nā ʻenehana pili keiki a me nā ʻōnaehana kula hui.
He kumu aʻoaʻo ʻo Dewey, akā ua hoʻokumu ʻo ia e aʻo nā keiki ma ka hana ʻana, he mea aʻo ikaika ʻo ia "ʻekolu metaphor, aʻo e like me ke kūkulu ʻana i ka manaʻo, ma nā mea ʻelua i ʻōlelo ai ke kumu i ka mea e hana ai." Pono ka hoʻonaʻauao e kamaʻilio i ka haumāna holoʻokoʻa, ʻaʻole wale e pili i nā ʻano hoʻonaʻauao, akā pili pū kekahi, pilikino, e hiki ai iā mākou ke hoʻonaʻauao. hui pū (mea nui). Ua ʻōlelo pū ʻo Dewey, pono e loaʻa i nā keiki a pau ka hoʻonaʻauao kūpono a ʻokoʻa ma muli o nā makemake, nā mākaukau, a me nā ʻano socio-economic a me ka moʻomeheu. ʻO ia hoʻi, e loaʻa i kēlā me kēia mea e like me ko lākou wahi hoʻomaka a me ka lōʻihi e hiki ai iā lākou ke hele.
Hoʻopili ʻo Dewey i ka ʻokoʻa ma waena o ka noʻonoʻo a me ka hana hoʻonaʻauao. ʻO kāna mau manaʻo nui loa:
- He aʻo ikaika ke keiki, aʻo nā keiki ma ka hana.
- Pono e pili ka hoʻonaʻauao i ka huina o ke kumuhana. Pono ka hoʻonaʻauao ma mua o ka ʻike, pono ia e aʻo pehea e noʻonoʻo ai, pehea e hoʻololi ai i ke kaiapuni ... Pono e aʻo i ke keiki e noʻonoʻo.
Mālama ʻia nā papa mua kahi e pili ai ka hoʻomohala ʻana a me ka hoʻonaʻauao, e hoʻomohala ana e like me ka makahiki, ʻokoʻa ke aʻo ʻana o nā kānaka. Hōʻike ʻia nā keʻena hoʻonaʻauao a me ka noho mua a mālama ʻia nā haʻawina hana hoʻonaʻauao. Ma o nā mea hoʻololi e like me ke ʻano, ka lumi papa, etc. E ike i ka hana.
Eia kekahi, aia kekahi mau hanana e alakaʻi iā mākou i ka pae ʻelua. ʻO ia hoʻi, hoʻopau kēia pae iā ia:
- Hoʻomaka nā papa mua a me nā seminar e pili ana i ka noʻonoʻo keiki, ʻaʻole wale ka ʻāpana hoʻonaʻauao e kamaʻilio ʻia akā ʻo ka ulu ʻana.
- Hoʻokumu ʻia nā noho mua a me ka ʻoihana hoʻonaʻauao ma nā kula ʻAmelika. Hoʻokumu ʻia nā keʻena mua a i ʻole nā noho o ka psychology hoʻonaʻauao (1873).
- Hoʻomaka ka hopohopo i ke ana pili i ka hana hoʻonaʻauao.
- ʻO ka hiki ke ana a me ka hoʻomalu ʻana i ke aʻo ʻana, ma o nā hopena o Ebbinghaus e hoʻonohonoho i ka hana, e hoʻoponopono i nā ʻike a makemake i ka hoʻonohonoho ʻana o nā mea.
NA KEIA A PAU KE KUMU NO KA HANAU ANA I KA PSYCHOLOGY AʻO.
Wahi a Watson, ʻo nā mea i loaʻa i kēia wā o ka P. o ka hoʻonaʻauao, ʻo ia hoʻi:
- ʻO ka hui ʻana o nā papa e pili ana i ke aʻo ʻana o ke keiki, ka mea ma hope i lawe i ka inoa o ka psychology hoʻonaʻauao mai ka puke a Thorndike (ua hoʻonohonoho ʻia nā papa mua ʻaʻole wale no ke aʻo ʻana, akā no ka hoʻohui ʻana i ka psychology o ka hoʻomohala ʻana a me ka hoʻonaʻauao).
- ʻO ka hoʻomaka ʻana o nā haʻawina kulanui i ka hoʻonaʻauao (ua hoʻokumu ʻia ka noho mua ʻAmelika a me nā keʻena mua o ke aʻo ʻana i ka ʻepekema).
- ʻO ka hoʻomaka ʻana o ke ana hana, e ʻike ana i ka nele o ka pilina ma waena o ka hana a me ka manawa i hoʻopau ʻia, e pili ana i nā ʻokoʻa i loaʻa i ka maikaʻi o ke aʻo ʻana.
- Hoʻopili ʻia i kēia ka hiki ke hoʻomalu a ana i ke aʻo ʻana ma o ka hoʻopunipuni ʻana i nā ʻano like ʻole e like me: ke ʻano o ke aʻo ʻana, ka hoʻonohonoho lumi papa, a me ka noiʻi ʻana i nā mea e hana ʻia me kēia mau hoʻopunipuni i ka hana haumāna.
- Hoolaha ana i ka P. manual o ka hoonaauao mua, na Hopkings.
Eia naʻe, ʻo nā hiʻohiʻona koʻikoʻi ʻelua o kēia wā ʻo ia ka makemake e hāʻawi i ka ʻikepili pahuhopu i ka hōʻiliʻili maʻalahi o nā manaʻo, a me ka manaʻoʻiʻo e hiki ke holomua ka psychology o ka hoʻonaʻauao ma o ka noiʻi quantitative a me ke ana.
ʻO ka Renaissance (1900-1908):
Ua ho'okumu 'ia ka no'ono'o o ka ho'ona'auao 'ana ma ke 'ano he 'ano a'o 'oko'a, i ho'oka'awale 'ia mai nā a'o 'ē a'e e pili ana, i kēia manawa i kū mai ai 'elua mau mea ko'iko'i nui, e like me Thorndike a me Judd, ka mea i ho'okumu i ka pilikia ho'ona'auao e pili ana i ke a'o a me ka heluhelu.
Thorndike (1874-1949): ʻO ia ka mea mua i kapa ʻia he psychologist hoʻonaʻauao, ma ke ʻano hou o ka huaʻōlelo, ʻoiai ʻaʻole ʻo ia i hāpai a hāpai i ke aʻo ʻana o P. o ka hoʻonaʻauao, akā hāʻawi pū ʻo ia iā ia iho i ka hoʻokolohua hoʻokolohua ma kēia kahua. Ua hoʻokumu ʻo ia i ka huaʻōlelo psychology hoʻonaʻauao. Kapa ia i ka psychology o ka hoʻonaʻauao, nona ka pahuhopu i ka hoʻonaʻauao a me kāna ana. ʻO ka pahuhopu o kēia aʻo ʻana i ka hoʻohana ʻana i nā ʻano a me nā hopena o ka psychology i ka hana hoʻonaʻauao. I kēia manawa hoʻopuka ʻo ia i ka manual mua o P. de la Educación a ma ka ʻatikala mua i paʻi ʻia e kamaʻilio e pili ana i ke koʻikoʻi o ka ʻoihana aʻo e hoʻokō i nā haʻawina o ka psychology i loko o ka lumi papa.
Ua hoihoi kēia mea kākau i ka ʻike i ka mea i hana ʻia i loko o ka pōʻaiapili lumi papa me ka hoʻomohala ʻana o ka loiloi a me kāna ana. Ke noʻonoʻo nei i ka Psychology of Education he ʻepekema noiʻi o ka holomua ma ke kahua o ka psychology. ʻO ia hoʻi ka mea mua i hoʻomaopopo i ke koʻikoʻi o ke kumu ma ke ʻano he uwao. ʻO kāna mau puke nui ʻelua he < >, kahi āna i hōʻike ai i nā kānāwai kaulana: ka hopena, ka ʻano a me ka hana, a >, me nā hopena o kāu noiʻi mua.
ʻO kāna hana i kēia manawa, no ka mea, ua hāpai ʻia nā pilikia nui ʻekolu i kēia manawa e ka noiʻi hoʻonaʻauao: pehea e loiloi ai i ka ʻike o ke kumuhana, pehea e hoʻokumu ai i nā pahuhopu aʻo, a pehea e hoʻomaʻamaʻa ai i ke kaʻina o ka loaʻa ʻana o ka ʻike. ʻO ka wehewehe ʻana o ka P. o ka hoʻonaʻauao ma ke ʻano he noi o nā ʻano a me nā hopena o ka noʻonoʻo i nā pilikia hoʻonaʻauao ʻokoʻa me ka Dewey, nāna i ʻimi i kahi ʻepekema alahaka ma waena o ka noʻonoʻo a me ka hana hoʻonaʻauao.
I loko o ia manawa i puka mai ai ka puke aʻoaʻo noʻonoʻo hoʻonaʻauao mua a ua ʻōlelo ka ʻatikala mua i ke koʻikoʻi o ke aʻo ʻana e hoʻokō i nā noi noʻonoʻo i loko o ka lumi papa. Ua manaʻo ʻo ia e hoʻopili i nā hopena o nā hoʻokolohua psychology i ke aʻo ʻana.
'Ōlelo ia iā mākou no ka pōʻaiapili hoʻonaʻauao ma ke ʻano he noʻeau noʻonoʻo hoʻonaʻauao. Kuhi ia i nā hopena i loaʻa ma ʻekolu mau wahi:
- Ka noiʻi hoʻokolohua ma ke aʻo ʻana (behaviorism).
- E aʻo a loiloi i nā ʻokoʻa o kēlā me kēia kanaka.
- ʻO ka psychology o ka ulu ʻana o ke keiki.
I kēia manawa ua loaʻa iā mākou Termann (1877-1956) nona nā haʻawina e pili ana i ke ana o ka naʻauao (nā mana kiʻekiʻe ma waena o 130-135). ʻO nā keiki aloha a me ka hoʻololi ʻana i ka pālākiō naʻauao Binet.
judd: Hoʻopili ʻia kāna hāʻawi ʻana i ke ʻano heluhelu, ke nānā au i nā kumu, pono lākou e nānā i ke ʻano o ke aʻo ʻana i ka heluhelu a me ke kākau ʻana. Ua ʻike ʻia ka hale hoʻonaʻauao hoʻonaʻauao mua e hoʻomaka i nā kumu ma ka hoʻokolohua hoʻokolohua a me ka noʻonoʻo keiki.
Terman: ʻO ia ka mea mua e kamaʻilio e pili ana i nā haumāna me nā mākau kiʻekiʻe, nā helu kiʻekiʻe loa i nā hoʻokolohua naʻauao, hoʻolauna ia i ke ana psychometric o ka hiki ke kiʻekiʻe, a ke hoʻomau nei ka hoʻohana ʻana i ka ʻoiaʻiʻo, e noʻonoʻo ana i ka hiki ke kiʻekiʻe mai 130. Ua hānai ʻia ma mua o ka hoʻohui ʻana mai. lawe mai i ka ʻoiaʻiʻo (laboratory) i ka pōʻaiapili lumi papa. ʻO ke aʻo ʻana a me ke ana ʻana i nā ʻokoʻa o kēlā me kēia kanaka i ka noʻonoʻo o ke keiki. ʻO ia ka mea mua e kamaʻilio e pili ana i nā haumāna kiʻekiʻe a i ʻole nā haumāna, hoʻokumu i kahi ana psychometric e ʻike ai he hiki ke kiʻekiʻe (IQ mai 130), i loko o kēia manawa ʻaʻole i loko o kahi manawa hoʻohui, ka P. o ka Education draws on noiʻi ma ʻekolu mau wahi:
- Nā noiʻi hoʻokolohua o ke aʻo ʻana (ka hoʻoili ʻana i nā hopena "hoʻokolohua" mai ke keʻena hana i ka lumi papa).
- Ke aʻo a me ke ana ʻana i nā ʻokoʻa o kēlā me kēia kanaka, ʻoi aku ka naʻauao a me nā hoʻokolohua hana.
- Ka hoʻonaʻauao keiki.
Ma muli o kēia mau mea ʻekolu, nui nā noiʻi i hana ʻia ma ke kahua o ka psychology i pili i ka pōʻaiapili hoʻonaʻauao a mai ka 70s (cognitive current) i kālele ʻia i nā wahi mea kani (heluhelu, kākau a me ka helu ʻana » kahua o ke aʻo ʻana. » ). ʻO kēia nā makahiki i kū ai ka paio ma waena o P. ʻO ka hoʻonaʻauao a me ke aʻo ʻana. Ua nalowale kēia kūlana o ka bonanza i nā makahiki 80 ma muli o ka pilikia o ka hoʻokele waiwai a mai ia mea makemake lākou e ʻike i nā hopena o nā noiʻi, ʻimi lākou i ka pōmaikaʻi o ka hana hoʻonaʻauao, a hoʻi lākou i ke kumu o ke kumumanaʻo o ka psychology o ka hoʻonaʻauao, ʻaʻole hiki iā mākou ke wehewehe. ʻO keʻano o nāʻano iʻoi aku ka maikaʻi, pono e noʻonoʻo hou me ke kumu kumu
I ka hoʻomaka ʻana o nā makahiki 50, ua hoʻonui ʻia nā paʻi e pili ana i ka psychology o ka hoʻonaʻauao akā ʻaʻole hiki iā mākou ke ʻike i kahi wehewehe a pololei o ke ʻano o ka ʻōlelo ʻana i ka psychology hoʻonaʻauao no nā kumu ʻelua:
- Hoʻonui ka ʻepekema hoʻonaʻauao i ka holomua o nā aʻo ʻē aʻe a no laila ua hoʻoheheʻe ʻia kona ʻike.
- Ua puka mai kekahi mau aʻo e pili ana i ka hoʻonaʻauao: sociology of education; ʻoihana hoʻonaʻauao a me ka hoʻonaʻauao hoʻohālikelike.
I ka hopena o nā makahiki 50, ua hoʻokūpaʻa nā hanana i ke koʻikoʻi o ka psychology hoʻonaʻauao. Aia kahi hoʻokele waiwai e hiki mai ana ma ka hopena o ke Kaua Cold, he holomua hoʻi i ka hakakā no ka hoʻomohala ʻepekema a me ka ʻenehana, aia kahi hoʻololi kaiapili e pili ana i ka egalitarianism: ma muli o kēia, hoʻomaka ka hapa nui o nā waiwai waiwai. e hoʻokaʻawale ʻia ma nā ʻano hoʻonaʻauao. No ka laʻana, ma ka hoʻonaʻauao he nui ka noiʻi e pili ana i nā wahi curricular: ke aʻo kumu (instrumental): heluhelu, kākau a me ka helu. ʻO nā kumu e hoʻomaikaʻi ai i nā hopena haumāna.
Ke piʻi nei kēia ʻano (ma nā wahi curricular) me ka hoʻomohala ʻana o ke ʻano o ka naʻau, kahi e makemake ai i kahi ʻike ma waena o ka noʻonoʻo hoʻonaʻauao a me ka noʻonoʻo aʻo.
'Ōlelo mai ʻo RESNICK iā mākou ʻo ka noʻonoʻo noʻonoʻo o ke aʻo ʻana kekahi o nā ala koʻikoʻi i ka psychology hoʻonaʻauao i nā makahiki 60.
Ma kahi o ka makahiki 1975 aia kekahi pilikia hoʻokele waiwai nui e hōʻemi ana i ka waihona noiʻi. Hoʻopili kēia i ka loiloi o nā hopena i hoʻokō ʻia a aia kahi hōʻeha i ka loaʻa ʻole o nā hopena ʻoluʻolu, ʻoiai ʻoiaʻiʻo, paʻakikī loa ka psychology hoʻonaʻauao.
Ka Hoʻohui (1918-1941):
ʻEkolu mau hanana nui:
- ʻO ka hoʻohana ʻana i nā hoʻokolohua i nā koa ʻAmelika.
- ʻAha Hoʻonaʻauao ʻAmelika: Ua hiki mai ka ninau o ke ano o ka ha'awina e a'o 'ia nei ma na kula ma na kumuhana paakiki loa e like me ka makemakika.
- Paʻi hoʻāʻo: Hoʻāʻo naʻauao e hoʻāʻo ana e ana i ka hana hoʻonaʻauao.
I ka makahiki 50, aia kahi panorama paʻakikī, ʻaʻohe wehewehe wehewehe o Educational Psychology akā he aʻo ia i kaulana nui, ʻoi aku ka hoihoi nui i ʻAmelika Hui Pū ʻIa. Eia kekahi, aia kekahi mau aʻo ʻē aʻe e pili ana i ka Psychology of Education e like me ka ʻoihana hoʻonaʻauao i hoʻolaʻa ʻia i ka mea like a ʻaʻole maopopo ka hana o ka Psychology of Education.
I ka pau ʻana o nā makahiki 50, ua ʻike ʻia nā hanana (ʻoi aku ke kālā, ka pūʻali koa, ke kaua anuanu, ka ʻenehana a me ka ʻepekema boom, a me ka egalitarianism kaiapili) i hoʻopuka i ka nui o ka noiʻi. Aia ka hoʻokele waiwai a me ka ʻenehana a aia ke ʻano i ka egalitarianism ma hope o ke Kaua anu. Nui ka noiʻi ʻana ma ke kahua o Educational Psychology, a mai ka 70s ma luna, ua kālele ka noiʻi i nā wahi mea kani: heluhelu, kākau a me ka helu ʻana. I kēia manawa, hoʻohui ʻia ʻo Educational Psychology me ka noiʻi ʻana i kahi kahua kikoʻī, ma ke kahua o ke Aʻo.
I ka makahiki 80, hiki mai ka pilikia hoʻokele waiwai (ua nui ke kālā i hoʻokomo ʻia i ka noiʻi akā aia nā hopena? ʻAuhea ka pōmaikaʻi no ka hoʻomaikaʻi ʻana i ka hana hoʻonaʻauao? ʻAʻohe hopena i loaʻa no laila e kū a hoʻi i ke kumumanaʻo) e hoʻopau ai i ka hoʻopukapuka kālā ma Ka noiʻi noʻonoʻo hoʻonaʻauao. Ma muli o kēia, ua noʻonoʻo hou ʻia ka mea e hoʻolaʻa ʻia ai kēlā me kēia aʻo (Ps. Of Education and Instruction). ʻO ka pilikia me ka hoʻopau ʻana, ʻo ia ka Educational Psychology e hana ana i ka hoʻonaʻauao kūpono, a ʻo ka Instructional Psychology ka ʻāpana i hoʻohana ʻia o ka Hoʻonaʻauao ma nā wahi curricular.
Ke nīnau hou lākou iā lākou iho, he aha ka mea e hoʻolaʻa ai kēlā me kēia aʻo? Hōʻike ʻia nā hiʻohiʻona wehewehe o ka hāʻule ʻana o ke kula, a no kekahi mau makahiki hoʻomaka lākou e hoʻopiʻi i ka ʻohana, ka pōʻaiapili, a me nā mea ʻē aʻe, ma ke ʻano he mau loli e pili ana a ma hope o kēia e hoʻi lākou i nā ʻano cognitive.
70 a i +
ʻO Cognitivism à (Heluhelu, kākau, helu) a i nā ʻano ʻē aʻe.
Psychology o ka hoʻonaʻauao (Mahele Manaʻo) | Hoʻonaʻauao Hoʻonaʻauao (Mahele hana) |
Brumer, Ausubel, Vygotsky à 'Ōlelo lākou i ke aʻo ʻana akā ʻaʻole wehewehe i ka hoʻokō ʻana. | kauā à Hāʻawi i nā alakaʻi no ka hoʻokō ʻana i kēia aʻo ʻana. |
ʻAʻole ʻōlelo kekahi mau mea kākau pehea e hoʻomaikaʻi ai. | Hāʻawi lākou i nā alakaʻi e hoʻomaikaʻi ai. |
I ka 90s, ka constructivist kŘkohu ua hoʻomohala a 'aʻole no laila psychological nā mea hoʻololi i hoʻolauna a me ka mahele laina i P. o ka hoʻonaʻauao, Bruner, Ausubel, a me Vygotsky e kau, a ma P. o ke aʻo ia Slavin, akā, ka loli Academic. Loaʻa ka hana ma laila, me nā hopena i ka psychology aʻoaʻo o ka naʻauao a me ka hoʻomaikaʻi ʻana i ka hana hoʻonaʻauao. A hānai ʻia nā hoʻopaʻi ʻelua i kekahi i kekahi. I ka mua, ʻo kona ʻokoʻa me ke aʻo ʻana, ʻo ia ke komo ʻana i nā wahi curricular, no ka mea, ʻo ka P. o ka hoʻonaʻauao he ʻepekema noiʻi. Mai ka 90's, kahi laina hoʻokaʻawale i kaha ʻia, hoʻokahi theoretical a ʻo kekahi e hōʻoia i kēia ma ka pōʻaiapili o ka lumi papa.
Ma ka noʻonoʻo ʻana i kēia panorama, aia kekahi mau noi o nā hoʻokolohua i nā koa i kēia māhele o ka hoʻohui ʻana, ʻike ʻia ka ʻAmelika Hui Pū ʻIa o ka Hoʻonaʻauao, a ʻo ka hoʻolaha ʻana o nā hoʻokolohua he mau hoʻokolohua naʻauao e hoʻāʻo ana e ana i ka hana hoʻonaʻauao. A ke koho nei au ma muli o ka mana naʻauao o ke kumuhana. ʻO ka ʻepekema hoʻonaʻauao e hānai i ka ʻokoʻa epistemology, he ʻepekema me kāna ʻano ponoʻī e hānai i nā holomua i ka psychology.
He aha ka mea e aʻo ai i ka psychology?: ʻO ia ka ʻano hana i loko o ka pōʻaiapili hoʻonaʻauao a e noʻonoʻo ana i kēlā ʻano ma muli o ka manawa a i ʻole nā mākau a i ʻole nā ʻano like ʻole e pili ana i ka hoʻomanaʻo, a i ʻole nā mea pili a pili paha a pili pū kekahi. I kēia hihia, ʻo kaʻu mea e aʻo ai ʻo ia nā kaʻina hana hoʻomanaʻo e alakaʻi iaʻu i ka hana ʻoi aku ka maikaʻi (ka hoʻoili ʻike ʻike), ke hoʻololi nei ka mea aʻo e pili ana i ka psychology o kēia manawa. ʻO ka mea i aʻo ʻia a aʻo ʻia hoʻi e loli ma muli o ke ʻano o kēia manawa, a ke hoʻololi nei hoʻi ke kaiapuni, ʻo ia ke kumu e kamaʻilio nei mākou e pili ana i ka hoʻonaʻauao hui ʻana, a he aʻo ia e like me ka Cesar Cor, he eclectic, aia kona ʻano ponoʻī akā. ke kau nei i ka holomua o ka noʻonoʻo, ka hoʻonaʻauao a me ka hoʻonaʻauao.
I kēia manawa aia mākou i kēia laina wehewehe o ka ʻokoʻa. Mai ka makahiki 90, ʻoi aku ka nui o ka ʻokoʻa.
2. KE ANOAI O KA EPISTEMOLOGICAL
ʻO ka Psychology Educational kahi ʻepekema me kona ʻano ponoʻī i hānai ʻia e nā holomua o ka Psychology maʻamau. Noʻonoʻo ʻia ke ʻano o kēlā me kēia kanaka ma ka pōʻaiapili hoʻonaʻauao (nā ʻano hoʻololi naʻau a i ʻole psycho-affective). ʻO ka hoʻonaʻauao hoʻonaʻauao kahi ʻepekema me kāna ʻano ponoʻī i hānai ʻia e ka holomua o ka psychology, no laila aia kahi epistemological diversity. Loaʻa iā ia kahi ala psychosocial (Bandura).
3. KA MANAʻO A ME KA MANAʻO
MANAʻO:
Hoʻopaʻa ʻia ka ʻano o ke kanaka ma ka pōʻaiapili hoʻonaʻauao a noʻonoʻo ʻia nā ʻano hoʻololi psycho-affective etc. Ke hoʻololi nei ka mea aʻo o Educational Psychology e like me ke ʻano o ka psychological o kēia manawa: Behavior, ke aʻo aʻo ʻana, aptitudes, nā ʻokoʻa pilikino ...
ʻO nā pahuhopu o ka hoʻonaʻauao hoʻonaʻauao nā kaʻina hana o ka hoʻololi ʻana i ke ʻano i hana ʻia a hoʻokomo ʻia paha i nā kumuhana ma muli o ko lākou komo ʻana i nā hana hoʻonaʻauao. ʻElua mau mea hoʻololi i komo ma ʻaneʻi:
- Nā hoʻololi pili i HANA HOOLOLI: Ke aʻo ʻana, hoʻomohala a me ka launa pū ʻana.
- Nā hoʻololi pili i NA HANA HOOLAHA:
- Nā kumu pili kanaka: ʻO ka makua, nā hiʻohiʻona aptitude, nā hiʻohiʻona a me nā ʻano pilikino.
- Nā mea pili i ke kaiapuni: ʻO nā hiʻohiʻona kumu (ka naʻauao, ke ʻano a me ka ʻike o ke kumuhana), pūʻulu (ka pilina pili kanaka), nā kumuwaiwai (kūlana waiwai) a me ke ʻano aʻo.
ʻO ka hopena: Hāʻawi i nā kumu hoʻohālike wehewehe o nā kaʻina hana o ka hoʻololi i loko o ka lumi papa. Hāʻawi i ka hoʻolālā ʻana i nā kūlana hoʻonaʻauao kūpono. Kōkua e hoʻoponopono i nā hoʻolālā hoʻonaʻauao kūikawā.
El hoʻonaʻauao aʻo o ka hoʻonaʻauao psychology ka hana, aʻo-aʻo kaʻina hana, mākau, kanaka likeʻole ... (hoʻololi e like me ka manawa o ka psychology i loaʻa iā mākou iho).
KUKAI:
- ʻO ka mea aʻo: ʻO nā mea hoʻololi ʻo ka hoʻomohala ʻana, ka naʻauao, ka hoʻoikaika ʻana, ka hoʻomohala ... a me nā ʻokoʻa o kēlā me kēia kanaka.
- ʻO ka mea nāna e aʻo: ʻO nā ʻano hoʻololi ke ʻano o ka lumi papa, ke ʻano aʻo, nā hoʻolālā i hoʻohana ʻia ...
- Nā mea i aʻo ʻia a aʻo ʻia: ʻO ka papahana e like me nā kānāwai hoʻonaʻauao.
- ʻO ka waena.
Nā Nānā Mea Hou